Havadan içməli su əldə edə bilən sistem hazırlanıb

Texas Universitetinin tədqiqatçıları qida qalıqları, budaqlar və dəniz qabıqları kimi təbii materiallardan istifadə edərək havadan içməli su istehsal edə bilən yeni sistem hazırlayıblar.

E-huquq.az xarici KİV-ə istinadən xəbər veriri ki, bu innovativ sistem müxtəlif təbii materialları maye udma xüsusiyyətləri verən “molekulyar funksionallaşdırılmış biokütlə hidrogellərinə” çevirir.

Tədqiqatçılar bu materialları yüngül istiliklə birləşdirərək, hətta quraq şəraitdə də atmosferdən litrlərlə içməli su əldə edə bilərlər.

Tədqiqatçı qrupu sınaqlarında bir kiloqram uducu material ilə gündə 14,19 litr təmiz su istehsal edə bilib. Mövcud sistemlər 1-5 litr su istehsal etsə də, yeni üsul daha yüksək səmərəlilik təklif edir. Yeni molekulyar strategiya demək olar ki, istənilən növ biokütləni səmərəli su yığan materiala çevirməyə imkan verir.

Hazırkı sintetik su absorbentləri tez-tez neft-kimya məhsullarından istifadə edir və yüksək enerji tələb edir. Lakin Texas Universitetinin komandası tərəfindən hazırlanmış biokütlə əsaslı hidrogel bioloji parçalana bilir, geniş şəkildə istehsal oluna bilir və suyu buraxmaq üçün minimum enerji tələb edir.

Tədqiqatın aparıcı müəllifi və doktorant Weixin Guan "Təmiz suya çıxış sadə, davamlı və miqyaslı olmalıdır. Bu material bizə təbiətdəki ən zəngin resurslardan istifadə edərək havadan su almağa imkan verir", - deyib.

O, daha əvvəl də ən quraq bölgələrdə belə su istehsal edə bilən hidrogellər üzərində işləyib və həmçinin inyeksiya ilə tətbiq oluna bilən su filtrasiya sistemini də hazırlayıb.

Tədqiqatçılar sistemin kommersiyalaşdırılması üçün miqyası böyütmək və real dünya tətbiqləri üçün cihaz dizaynlarına diqqətini cəmləyir. Bunlara portativ su yığan qurğular, özünü təmin edən suvarma sistemləri və təcili içməli su həlləri daxildir.

Guihua Yunun laboratoriyasının tədqiqatçısı Yaxuan Zhaonun sözlərinə görə dayanıqlı su yığımında ən böyük problem laboratoriyadan kənara çıxa bilən səmərəli və işlək bir həllin hazırlanmasıdır.

"Geniş mövcud olan biokütlədən istehsal edilə bilən və az enerji ilə işləyən bu hidrogel, kənd yerləri, fövqəladə hallar və mərkəzləşdirilməmiş su sistemləri üçün böyük potensiala malikdir", - deyə o əlavə edib.

Humay Eminqızı