Günəş sisteminin kənarında təəccübləndirən kəşf

Alimlər Süd Yolunun cazibə qüvvəsinin Oort Buludunda spiral quruluş yaratdığını aşkar ediblər. Bu quruluş Günəş sisteminin ilk günlərindən bəri mövcuddur və planet sisteminin təkamülünü başa düşməkdə kömək edə bilər.

E-huquq.az xarici KİV-ə istinadən xəbər verir ki, tədqiqatçılar NASA-nın Pleiades superkompüterindən istifadə edərək Günəş sisteminin 4,6 milyard illik təkamülünü simulyasiya ediblər.

Alimlər uzun illər Oort buludunun xarici hissəsinin sferik quruluş, daxili hissəsinin isə toroidal (halqavari) olduğunu düşünürdülər. Ancaq yeni kompüter simulyasiyası Süd Yolunun cazibə qüvvəsinin təsiri ilə Oort Buludunun daxili hissəsində diametri 15 000 astronomik vahid olan spiral quruluş yaratdığını göstərdi.

Oort Buludu Günəşdən 100.000 astronomik vahidə qədər uzanan buzlu qayalardan ibarətdir.

Bu spiral quruluşu birbaşa müşahidə etmək çox çətindir. Oort Buludu Günəşdən çox uzaqda yerləşdiyi üçün onu indiki teleskoplarla görmək mümkün deyil. Yenə də tədqiqatçılar gələcək müşahidə məlumatlarının bu nümunəni təsdiq edib-etməyəcəyini görmək üçün işlərini davam etdirəcəklər. Bu mühüm kəşf Günəş sisteminin formalaşması prosesi ilə bağlı naməlum məsələlərin həlli istiqamətində böyük addım hesab olunur. Alimlər qarşıdakı illərdə daha təkmil texnologiyalarla Oort Buludunun strukturunu daha ətraflı öyrənməyə ümid edirlər.

ABŞ-ın Cənub-Qərb Tədqiqat İnstitutundan astronom David Nesvornýnın rəhbərlik etdiyi qrup tərəfindən aparılan bu araşdırma "The Astrophysical Journal"da dərc olunmağa hazırlanır.

Humay Eminqızı